تصفیه و پالایش موم زنبور عسل


موم ماده ای است که زنبور عسل برای زندگی در آن ، آن را به شکل ساختارهای منظم شش ضلعی درآورده و در این حجره های شش ضلعی در فصل بهار تخم گذاری کرده و نوزادان خود را پرورش می دهد و در فصل تولید عسل ، عسل و گرده گل ها را ذخیره می کند. به علت اینکه نوزادان زنبور عسل درگزار از حالت لارو به حالت زنبور بالغ پوست اندازی کرده و از این حجره ها بیرون می آیند بعد از گذشت چند سال از عمر یک شان مومی حجره های آن هر سال تنگ ترو تنگ تر شده و زنبورهای جدیدی که از تخم گذاری ملکه در این حجره ها تولید می شوند به علت تنگ بودن فضا ، کوچک و ناکارآمد هستند.

درصد موم شان وزن نوزاد تولید شده در این سلول mg قطر سلول mm ضخامت سلول mm حجم سلولcm3 رنگ شان مومی عمر شان مومی
86تا100 123 5.42 0.22 0.282 زرد سال اول
60 120 5.26 0.40 0.269 قهوهای سال دوم تا پنجم
49 118 5.24 0.73 0.255 قهوه ای سیاه سال ششم تاده
46 106 5.21 1.08 0.249 سیاه سال 13تا 15

 

به این دلیل و همچنین به دلیل تخریب حجره ها و دفرمه شدن آن ها در گذر سال هاو دفعات برداشت عسل ، توصیه می شود که شان ها ی مومی هر کندو که بعد از چند سال تیره ، کدر و فرسوده می شوند در فصل پاییز بعد از برداشت آخرین محصول عسل از کندو خارج و در فصل بهار و ابتدای سال بعدی با برگه های جدید موم عاج دار جایگزین شوند تا اینکه ضمن تولید زنبورهای کارگر سالم و درشت به بهداشت و سلامت محیط کندو و زنبور عسل کمک شود.

در گذشته بسیاری از زنبورداران این شان های مومی را ذوب کرده و با جدا کردن موم خالص آن از تفاله ها و ناخالصی های آن که عمدتاً همان پوسته های لاروی زنبور عسل است ، سعی در تصفیه و پالایش موم به کمک امکانات ساده و لوازم سنتی داشته اند. اما امروزه به علت وصعت کار زنبورداری و تعدادزیاد این شان های فرسوده و همچنین ناکارآمد بودن تصفیه موم به روش های سنتی به علت پایین بودن راندمان استحصال موم و با توجه به قیمت بالای موم طبیعی زنبور عسل استفاده از این روش های سنتی مقدور نیست.

در کارگاه تصفیه و پالایش موم با استفاده از دستگاه سانترفیوژ و نیروی گریز از مرکز انواع موم ناخالص پس از ذوب شدن به وسیله بخارآب و حرارت غیر مستقیم تصفیه شده و تفاله و ناخالصی های آن مثل گرده گل در آب جوش شسته شده و موم خالص زرد رنگ حاصل می شود و تفاله ها نیز جهت مرحله دوم فیلتراسیون به پرس های ظرفیت بالا هدایت شده که کل موم آنها جدا شده و این ماده باارزش جهت مصارف مجدد مورد استفاده قرار گیرد. این کارگاه توانایی ذوب و تصفیه روزانه 2 تا 3 هزارفریم مومی یا همان شان کهنه را چه متصل یه چوب و چه جدای از آن با بالاترین راندمان و بازده ممکن و حفظ کیفیت موم زنبور عسل را دارد.