درحال حاضر سالانه 45 هزار تن عسل در کشورمان تولید می‌شود که اگر میزان عملکرد تولید کشورمان به اندازه میانگین جهانی تولید عسل بود، باید سالانه 105 هزار تن عسل از کندوهای کشور برداشت می‌کردیم.
به گزارش ایسنا، در شرایطی که متوسط تولید عسل در دنیا از هر کلونی 23 کیلوگرم است، در کشور ما به دلیل فرسودگی زیرساخت‌های این صنعت و نبود برنامه‌ریزی مدون از هر کلونی نهایتا10کیلوگرم عسل برداشت می‌شود.
در ایران سرانه مصرف عسل 610 گرم و در جهان 239 گرم است که علت پایین بودن سرانه جهانی وجود کشورهایی مانند آفریقا است که عسل در آنها تولید نمی‌شود اما در کشورهای پیشرفته سرانه مصرف بسیار بالاتر است؛ بطوری که مصرف سرانه این محصول در آلمان دو کیلو و نیم و در ژاپن دو کیلو است.
هم‌اکنون 62 هزار نفر در صنعت زنبورداری کشورمان فعال هستند و 300 هزار شغل وابسته به این صنعت وجود دارد که سالانه 4000 میلیارد ریال از تولید مستقیم عسل به اقتصاد کشور سود می‌رسد و356 هزار میلیارد ریال ارزش غیرمستقیم در گرده‌افشانی گیاهان دارد که این ارزش هیچگاه از سوی کشاورزان و مسئولان در تولیدات محصولات کشاورزی دیده نمی‌شود.
در حالیکه عنصر گرده‌افشانی و حفظ تولیدات کشاورزی و باغبانی مهمترین دستاورد صنعت زنبورداری است که اگر نباشد امنیت غذایی کشورمان به مخاطره می‌افتد چراکه 90 درصد ارزش افزوده بخش کشاورزی ناشی از گرده‌افشانی است اما گرده‌افشانی همیشه نادیده گرفته شده است و سهم این بخش از اعتبارات وزارت کشاورزی و تولید ناخالص ملی صفر است.
این در صورتی است که در سایر کشورها کشاورزان برای استقرار هر کندو در مزرعه‌شان 40 تا 50 دلار پرداخت می‌کنند.
لذا باتوجه به اینکه کاهش جمعیت زنبورعسل به‌عنوان یک حشره مفید، باعث ازبین رفتن 40 تا 50 درصد تولیدات گیاهی، دامی، مراتع، جنگلها و گونه‌های جانوری می‌شود، انتظار می‌رود مسئولان که از اهمیت این صنعت مفید برای بخش کشاورزی آگاهی و اطلاع دارند، جایگاهی برای آن در مجموعه کشاورزی لحاظ کنند و شکاف دو برابری تعداد کندوهای عسل و برداشت محصول را برطرف کنند. باید خاطرنشان کرد سالانه 4000 میلیارد ریال از تولید مستقیم عسل به اقتصاد کشور سود می‌رسد و 356هزار میلیارد ریال هم ارزش غیرمستقیم در گرده‌افشانی گیاهان دارد، با این وجود زنبورداران از بی‌‌اعتباری در این صنعت رنج می‌برند و همچنان در انتظار کمک هزینه کوچ و تغذیه هستند.
از سوی دیگر به دلیل فرسودگی زیرساخت‌های این صنعت و نبود برنامه‌ریزی مدون، فاصله سه برابری میان تعداد کلنی و عسل تولیدی کشور ایجاد شده و در حالیکه ایران رتبه چهارم تعداد کلنی زنبورعسل در جهان را دارد، در میزان برداشت عسل رتبه یازدهم جهان را کسب کرده است.
در این زمینه رئیس بخش پژوهش‌های زنبور عسل و کرم ابریشم موسسه تحقیقات علوم دامی کشور می‌گوید: توسعه صنعت تولید عسل بیش از آنکه به نفع تولیدکننده باشد 90 برابر بیشتر به نفع کشاورزی و اقتصاد کشور است. «غلامحسین طهماسبی» می‌افزاید:گسترش زنبورداری نه تنها در افزایش تولید عسل تاثیرگذار است، بلکه در توسعه بخش کشاورزی بسیار اثربخش بوده و به استقلال و خودکفایی کمک می‌کند.
وی با اشاره به روند صعودی تولید عسل در دهه‌های 70 و 80 ادامه می‌دهد: تولید عسل در ایران در سالهای اخیر افزایش قابل توجهی داشته است، بطوری که تعداد کلنی‌ها از 850 هزار در سال 56 به بیش از 5 میلیون کلنی در سال 89 رسید.
طهماسبی می‌افزاید: تولید عسل از لحاظ کیفی و میانگین تولید هنوز به حد مطلوب برنامه چهارم توسعه نرسیده است که برای رسیدن به آن حد در افق 1400 باید برنامه پنجم توسعه را دقیق‌تر و مطلوب‌تر محقق کنیم.
ناگفته نماند: عسل جدای از مغذی بودن در بحث دارویی هم حائز اهمیت است بطوری که در قرآن سوره‌ای به نام زنبور عسل داریم و از عسل به عنوان شفا یاد شده و بالارفتن مصرف سرانه این ماده شفابخش تاثیر به‌سزایی در سلامت جامعه می‌تواند داشته باشد.
این مسئول می‌گوید: کشور ما در صادرات عسل در سالهای 77 تا 79 با 5000 تن صادرات سالانه، شرایط خوبی داشته ولی در سالهای بعد از آن کاهش چشمگیری داشته و به 3000 تن در سال رسید که این کاهش به کیفیت عسل، نحوه بسته بندی و بازاریابی عسل مربوط است.
رئیس بخش پژوهش‌های زنبور عسل و کرم ابریشم موسسه تحقیقات علوم دامی به تنگناها و مشکلات موجود در بخش زنبور عسل اشاره کرده و می‌گوید: کافی نبودن مراکز آموزش عالی در کشور، تنگناهای ترویجی و ارتباط ضعیف بین مروجین- محققین و تولیدکنندگان، پایین بودن بودجه تحقیقاتی در این بخش از جمله مشکلات موجود است.
وی همچنین قرارگرفتن جایگاه زنبور عسل در بخش اجرایی درکنار بخش طیور و تحت الشعاع قرار گرفتن این بخش از طرف مشکلات عدیده بخش طیور، پایین بودن سطح سواد تولید کنندگان، آشفتگی بازار عسل و مشکل بودن تشخیص عسل طبیعی از غیرطبیعی و تاثیر پایین آمدن مصرف سرانه و اعتماد مصرف‌کننده به لحاظ این مشکل را از دیگر چالش‌ها و تنگناهای این بخش اعلام می‌دارد.
رئیس اتحادیه زنبورداران کشور هم می‌گوید: اصلی‌ترین دغدغه زنبور داران کشور امروزه، تولید عسل با کیفیت است. «عفت رئیسی» بخشی از امنیت غذای سالم جامعه را بر عهده زنبورداران و دست اندرکاران تولید عسل دانسته و تاکید می‌کند: توجه هرچه بیشتر به قشر تلاشگر و زحمتکش زنبوردار و ایجاد امکانات و تسهیلات برای آنان، می‌تواند نقش به‌سزایی در افزایش و کیفیت تولید این محصول سالم در کشور داشته باشد.
به گفته وی، اکنون در دنیا با هدف حمایت از زنبورداران برای حمل و نقل کندوها در زمان کوچ و جابجایی آنها یارانه در نظر گرفته می‌شود، در حالی که تاکنون مسئولان مرتبط با صنعت زنبور داری در کشور قول‌هایی در این زمینه داده‌اند اما هیچگاه عملی نشده است.
رئیسی می‌افزاید: توجه بیشتر به تولید کنندگان عسل کشور علاوه بر افزایش تولید می‌تواند در زمینه ایجاد اشتغال هم تاثیر گذار باشد.
محمد منفرد
مطالب بسیار مفید و کارآمدی را منتشر فرموده اید واقعا استفاده کردم و متشکرم
اگر تمایل داشته باشید خوشحال خواهم شد که تبادل لینک داشته باشیم
با تشکر مجدد
محمد منفرد