چرا موم زنبور 6 ضلعی است؟

چرا موم زنبور 6 ضلعی است؟- آکاایران

حجره های زنبور عسل همیشه شش گوشه اند و دانشمندان می گویندکه چنین حجره هایی با کمترین مواد ساختمانی ، بیشتری جا را فراهم می کنند. اگر حجره ها به شکل مربع ساخته می شد، زوایای داخل لانه ها خالی و بی مصرف می ماند چون حجم بدن زنبور تقریباً استوانه ای است و اگر حجره ها کاملاً استوانه ای ساخته می شد، در بین آن ها فضاهای خالی و فاصله هایی به وجود می آمد که بیهوده و بی مصرف می ماند.

خلاصه این که ، هر چه دانشمندان به ساختمان لانه ی زنبور عسل بیشتر دقت می کنند ، بیشتر غرق اعجاب و حیرت می شوند
در آزمایشی ثابت شد که در یک محیط مشخص سلول هایی با اشکال مثلث ، مربع ، دایره ، پنج ضلعی ، شش ضلعی و هشت ضلعی ، بیشترین حجره ها و ایجاد کمترین فضای خالی متعلق به محیط با حجره های 6 ضلعی می باشند .
معمولاً زنبوران طوری می سازند که:
- تهویه به آسانی صورت بپذیرد .
- حرارت ایجاد شده به آسانی از لانه خارج نشود .
- جهت ساخت لانه با جهت تابش طلوع خورشید یکی باشد .
- محل هایی برای ساخت لانه انتخاب می گردد که کم رفت و آمد باشند .
زنبور عسل یک معمارقهار است . زیرا از 6 ضلعی در ساخت خانه اش استفاده کرده . 6 ضلعی منتظم یک شکل استوار و پایدار است چون از 6 مثلث متساوی الاضلاع برای کشیدنش استفاده شده . و همه ضلعها و زاویه ها برابر است

درمان زنبور گزیدگی

مرور کلی

گر چه حشرات زیادی با گزش انسان برای او مشکل ایجاد می کنند ولی حشراتی که با احتمال بیشتری باعث مشکلات پزشکی می شوند شامل زنبور عسل(Bee )، زنبورهای معمولی(Wasp) ،مورچه ها ( شامل مورچه آتشین یا (fire ant)است، که تمام اینها مربوط به خانواده غشاء بالان(Hymenoptera) می باشند و  بعلت اینکه حشرات بصورت دست جمعی زندگی می کنند، اگر یکی از آنها شما را نیش بزند ممکن است شما توسط تعداد زیاد دیگری از این حشرات همزمان گزیده شوید و این مشکل را شدیدتر می کند.

خطرات ناشی از زنبور گزیدگی

 سم زنبور باعث آسیب به بدن انسان می شود که این آسیب اکثراً محدود به ناحیه نزدیک گزش می باشد و گاهی باعث عوارض خطرناکی می شود که می تواند تهدید کننده حیات باشد که واکنشهای حساسیتی و آلرژیک از جمله این موارد است .

۱.خطرات ناشی از زنبور گزیدگی

واکنشهای آلرژیک ( حساسیتی ): این حالت باعث اکثر موارد مرگ و مشکلات وخیم در زنبور گزیدگی می شود و در افرادی رخ می دهد که سیستم ایمنی آنها به زهر زنبور حساس است و پس از گزش توسط زنبور بدن آنها واکنش شدیدی را به آن از خود نشان می دهد. این افراد مکرراً واکنشهای حساسیتی را در گزش توسط نوع خاصی از حشرات در گذشته گزارش می دهند .

- حداقل ۱۰۰ مورد مرگ در سال ناشی از واکنشهای حساسیتی گزش حشرات در آمریکا رخ می دهد( مقایسه کنید با کمتر از ۱۰ مورد مرگ در سال در اثر مار گزیدگی ) و واکنشهای مرگبار حساسیتی اغلب ( و نه همیشه ) در کسانی رخ می دهند که سابقه قبلی حساسیت به نیش حشره ای خاص را داشته اند.

- اگر چه گزشهای چندگانه خطر بیشتری برای واکنشهای آلرژیک تهدیدکننده حیات دارند ولی بیاد داشته باشید که واکنش مرگبار آلرژیک و مرگ حتی با یک گزش زنبور در شخصی که هیچ سابقه قبلی واکنش حساسیتی ندارد نیز می تواند رخ دهد.

اکثریت واکنشهای حساسیتی خطرناک و مرگبار و همچنین اکثریت موارد مرگ در ساعت اول پس از گزش رخ می دهد و برای همین مراقبتهای فردی و سریع پزشکی در فرد مشکوک به واکنشهای حساسیتی یک امر حیاتی است. در موارد نادری هم واکنشهای مرگبار و کشنده در ۴ ساعت اول پس از گزش اتفاق نمی افتد و با تاخیر خود را نشان می دهد پس در هر حال باید بیمار تحت مراقبت باشد.
۲.سایر عوارض:

در افراد غیر حساس به نیش زنبور، گرچه گزش زنبور دردناک است ولی باعث مسأله جدی نمی شود ولی در همین افراد نیز گزشهای چندگانه و زیاد باعث عوارض شدیدی مثل تخریب ماهیچه ای  و یا نارسائی کلیوی  و حتی در موارد نادر باعث  مرگ   می شود.

- این عوارض شدید خصوصاً در کودکان، افراد سالمند، بیمارانی که ضعیف هستند، بیشتر دیده می شود . این عوارض وخیم می تواند در چند ساعت اول پس از گزش دیده شود و یا چند روز تأخیر پس از گزش ایجاد شوند.

-توجه داشته باشید حتی یک گزش در ناحیه دهان یا گلو (خصوصاً در بچه ها)
می تواند ورمی ایجاد کند که باعث انسداد راه هوائی شود.

خطرات ناشی از زنبور گزیدگی

شدت علائم زنبور گزیدگی به چند عامل بستگی دارد که شامل: نوع زنبور، محل گزش، تعداد گزش، حساسیت فرد گزیده شده به سم حشره است.

مشکلات پزشکی ناشی از زنبور گزیدگی به دو دسته بزرگ تقسیم می شود.

الف - واکنشهای موضعی که ناحیه نزدیک به محل گزش را درگیر می کند:

-  درد، قرمزی، تورم، خارش در محل گزش

- گاهی واکنشهای بزرگی (بزرگتر از cm۱۰) در طول ۳۶-۱۲ ساعت پس از گزش اتفاق
می افتد.

- عفونت باکتریائی پوست گر چه شایع است ولی در طول ۳۶-۱۲  ساعت اول پس از گزش و گاهی  حتی پس از چند روز اتفاق می افتد.

ب -واکنشهای حساسیتی و غیر موضعی ( که قسمتهای  مختلف بدن را که دور از محل گزش قرار دارند، گرفتار می کند.)

- کهیر ( تورم خارش دار در روی سطح پوست )

- ورم در ناحیه گلو و دهان یا هر دو

-تنفس مشکل و صدا دار

- تهوع و استفراغ

-اضطراب

- درد در قفسه سینه

- کاهش فشار خون ( حالت ضعف و بی حالی)

- در موارد شدید کاهش هوشیاری فرد و تنفس بسیار مشکل و حتی مرگ.

· چه موقع باید به دنبال مراقبتهای پزشکی بود

 همانطور که بعداً در قسمت درمان خواهیم گفت، اکثر موارد زنبور زدگی در منزل درمان
می شوند و فقط بعضی از آنها نیاز به مراقبتهای پزشکی دارند که این موارد شامل :

- وجود یک واکنش موضعی بزرگ ( بزرگتر از cm  ۲۵ )

- وجود شواهد عفونت( افزایش درد، ورم، قرمزی و خروج چرک از محل و یا تب) در محل گزش.

-  ادامه یافتن علائم برای بیش از ۲-۱ روز

- وجود شک به واکنشهای خطرناک حساسیتی که در این صورت باید سریعاً با اورژانس تماس گرفت تا فرد به مرکز اورژانس برده شود ( خود فرد نباید با وسیله نقلیه خود بطرف مرکز اورژانس برود زیرا اگر مبتلا به واکنشهای حساسیتی باشد ممکن است دچار کاهش هوشیاری شده و باعث تصادف شود.)

اما علائمی که در صورت وجود آنها باید به واکنشهای حساسیتی شک کرد شامل موارد زیر است:

-تنفس مشکل

- اختلال در تکلم

- التهاب دهان یا حلق

-بثورات و لکه های جوش مانند در سراسر بدن

-کاهش سطح هوشیاری و غش کردن (faintness)

-اگر بیش از ۲۰-۱۰ گزش خصوصاً توسط زنبورهای معمولی ( Wasp) و یا گزش در
بچه ها و یا سالمندان و یا بیمارانی که دچار یک بیماری زمینه ای دیگری بوده رخ داده باشد.

-اگر گزش در دهان یا حلق خصوصاً در کودکان رخ دهد و یا بیش از یک گزش در در این نواحی رخ دهد.

- اگر گزش مستقیماً کره چشم را درگیر کند.

- اگر بیمار گزیده شده توسط همان حشره ای که قبلاً گزیده شده واکنش حساسیتی داده است، مجدداً گزیده شود، حتی اگر در گزش فعلی علائم حساسیتی نداشته باشد بهتر است این بیمار در مرکز اورژانس درمان شود زیرا ممکن است این افراد بطور ناگهانی بطرف واکنشهای حساسیتی شدید سوق پیدا کنند.

-  اگر یک واکنش موضعی بزرگ (بزرگتر از cm ۲۵)ایجاد شود و یا شواهد در محل گزش ایجاد شود. (مثل درد، ترشح چرک، تب و …) بهتر است به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
 

·چه موقع باید به دنبال مراقبتهای پزشکی بود

در درمان زنبور گزیدگی توجه به این نکته ضروری است که هیچ پادزهر اختصاصی برای سم زنبور وجود ندارد و درمان بستگی به شدت علائم بیمار دارد و قسمت اصلی درمان، مقابله با واکنشهای حساسیتی و آلرژیک ناشی از گزش می باشد و اگر این درمانها به موقع صورت گیرند در بسیاری از موارد قادر به کنترل این واکنشهای حساسیتی می باشند.

۱. درمان در منزل

- خیلی از گزشهای ساده در یک بیمار غیرحساس، به چیزی بیشتر از مراقبتهای اولیه در خانه نیاز ندارند.

-با استفاده از لباس مناسب و استفاده از اسپری های دافع حشرات و کلاً در صورت امکان اجتناب از رفتن به این مناطق می توان از گزشهای بیشتر جلوگیری کرد.

-در صورت گزش در منزل بلافاصله نیش حشره ( که خصوصاً در مورد زنبور عسل معمولاً در پوست باقی می ماند ) را بیرون آورید، زیرا این نیش که به کیسه حاوی سم حیوان متصل است تا مدتی پس از گزش با انقباضات خود به تزریق سم زنبور بداخل بدن فرد ادامه می دهد و یک روش در آوردن آن، خاراندن محل گزش بوسیله یک کارت اعتباری است که البته اصل مهم در آوردن سریع نیش از بدن می باشد و روش آن از اهمیت کمتری برخوردار است.

- محل گزش را با آب و صابون شسته و روی آن را با پماد آنتی بیوتیک بپوشانید.

-قراردادن یخ روی محل گزش می توند باعث تخفیف درد شود که می توان در هر ساعت، ۲۰ دقیقه از یخ استفاده کرد. البته باید بین محل گزش و یخ یک پارچه تمیز قرار داد تا از سرمازدگی پوست اجتناب شود.

- در صورت نیاز از یک آنتی هیستامین مثل دیفن هیدرامین برای رفع خارش استفاده کنید.

-برای کاهش درد نیز از استامینوفن و یا ایبوبروفن می توان استفاده کرد.

-اگر بیش از ۱۰ سال از تزریق واکسن یادآور کزاز شما گذشته است با پزشک خود در مورد تجویز واکسن مشورت کنید و در اکثر موارد زنبور گزیدگی همین توصیه ها کفایت می کند ولی اگر واکنشهای خطرناک مشاهده شد، اقدامات پزشکی پیشرفته تری مورد نیاز است.

اگر شخصی که توسط زنبور گزیده شد، قبلاً نیز در اثر گزش زنبور دچار واکنشهای خطرناک حساسیتی شده است، باید سریعاً از یک آنتی هیستامین (مثل دیفن هیدارمین) استفاده کرد و اگر علائم حساسیتی در او ایجاد شد با مصرف اپی نفرین (که امروز بصورت کیتهای اورژانس با دستور العمل ساده در دسترسی این افراد می باشد) که قبلاً توسط پزشک برای آنها تجویز شده، به مقابله با این علائم رفته و باید سریعاً خود را به یک مرکز مجهز برساند.
۲. اقدامات درمانی در بیمارستان

- اگر شما درچار گزش منفرد و بدون علائم آلرژیک باشید فقط به مراقبت از محل گزش
( مثل تمیز کردن محل گزش و پماد آنتی بیوتیک ) نیاز دارید. باقیمانده نیش باید بیرون آورده شود و برای درمان خارش از آنتی هیستامین و برای درمان درد از استامینوفن استفاده میشود و در صورت لزوم واکسن کزاز تزریق می گردد .

- اگر فرد دچار علائم خفیف آلرژیک باشد ( مثل ایجاد بثورات پوستی و خارش ولی بدون اختلال در تنفس و علائم حیاتی ) در این حالت از یک آنتی هیستامین و گاهی داروهای استروئیدی استفاده میشود. همچنین در این حالت ممکن است از تزریق اپی نفرین نیز استفاده شود. پس از این درمانها و طی زمانی که فرد تحت نظر در بیمارستان بوده،  مرخص شده و به خانه باز میگردد.

-  اگر فرد گزیده شده دچار علائم شدید واکنشهای آلرژیک شود (مثل کاهش فشار خون، مشکلات شدید تنفسی و یا ورم شدید ناحیه دهان و گلو که را تنفسی را ببندد) آنوقت مبتلا به یک موقعیت تهدید کننده حیات شده که سریعاً باید وارد عمل شد و درمان آن شامل جایگذاری لوله تنفسی در داخل نای بیمار و تزریق وریدی آنتی هیستامین، داروهای استروئیدی و اپی نفرین و همچنین تزریق مایعات وریدی برای مقابله با کاهش فشار خون بیمار می باشد. این بیماران باید برای مدتی در بیمارستان بستری بود و حتی گاهی نیاز به بستری در بخش مراقبتهای ویژه پیدا میکنند .

- اگر فرد دچار گزشهای چندگانه (پیش از ۲۰-۱۰ گزش) بود ولی هیچ علامتی از واکنشهای حساسیتی نداشت باز نیاز به تحت نظر گرفتن فرد بمدت طولانی حتی بستری در بیمارستان دارد ، زیرا در این افراد احتمال اینکه واکنشهای خطرناک ایجاد شود، زیاد میباشد .

- اگر گزش در ناحیه دهان و یا حلق رخ داده است باز بعلت خطر انسداد مسیر تنفسی باید تحت نظر باشند و در صورت ایجات عوارض خطرناک مراقبتهای شدیدتری از آنها بعمل می آید .

-اگر کره چشم مورد گزش قرار گیرد حتماً باید با یک چشم پزشک در درمان این مورد مشورت شود .
 

اقدامات بعدی :         

- پیگیری :   

اگر شما از کیتهای اورژانس حاوی اپی نفرین ( برای مثال EpipEn) برای مقابله با این وضعیت استفاده کرده اید سریعاً این کیتها را جایگزین کنید تا برای موقعیتهای بعدی نیز این کیتها در دسترس شما باشد .

-  اگر پس از ترخیص دچار مشکلات تنفس شدید و یا تورم درگلو و دهان داشتید، سریعاً به مرکز اورژانس باز گردید. اگر پس از مراجعت به منزل با کاهش حجم ادرار یا تیره رنگ شدن آن مواجه شدید ( خصوصاً اگر دچار گزشهای چندگانه شده بودید ) سریعاً باید به پزشک خود اطلاع داده و دوباره به مرکز اورژانس بروید .

-اگر متوجه عفونی شدن محل گزش شدید باز باید برای درمان عفونت به پزشک مراجعه کنید .

- اگر شما پس از گزش مبتلا به یک واکنش آلرژیک شدید گشتید، باید با پزشک خود در مورد استفاده از کیتهای حاوی اپی نفرین که روش استفاده آسانی دارند، مشورت کرده و درصورت لزوم آنرا تهیه کنید تا در موارد خطرناک از آن استفاده نمائید.

· پیشگیری :

استفاده از روشهای زیر میتواند در جلوگیری از زنبورگزیدگی مؤثر  باشد .

- خصوصاً اگر جزء افرادی هستید که به زنبور واکنش شدید حساسیتی نشان داده اید، باید از این حشره اجتناب کرد و خصوصاً به مناطقی که دارای کندوی زنبور میباشند نزدیک نشوید.

- به هیچ وجه کندوی زنبور را دستکاری نکرده و آنها را تحریک نکنید .

- در هنگام کار با وسائل موتوری مثل ماشین چمن زنی نیز مراقب باشید برای اینکه ، این وسائل هم حشرات را تحریک میکنند .

-اگر زنبورر را در نزدیکی خود دیدید بجای نابود کردن آن با وسائل مثل مگس کش موقتاً آن منطقه را ترک کنید .

-اگر در مناطقی از طبیعت که حشرات زیاد وجود دارد، حضور پیدا کردید سعی کنید از لباسهای بارنگ روشن ، عطرهای بسیار خوشبو و قوی و یا بردن نوشیدنیهای شیرین اجتناب کنید زیرا تمام این موارد باعث جذب زنبورها بطرف شما میشوند.

-در هنگام حضور خود در طبیعت از پیراهنهای آستین بلند  و شلوار و نه شلوارک استفاده کنید .

- اگر سابقه واکنشهای شدید آلرژیک به نیش زنبور را دارید، باید استفاده از اپی نفرین را آموخته تا قبل از رسیدن به مرکز اورژانس آنرا تزریق کنید. این اقدام می تواند نجات دهنده جان شما باشد. در ضمن باید شما این کیتها را در چند جا داشته باشید مثل داخل اتومبیل، منزل، محل کار، داخل کیف خود و … تا در همه موقعیتها در دسترس باشد .

- اگر فرد سابقه واکنشهای حساسیتی شدید به نیش زنبور دارد باید از پزشک خود در مورد مشاوره با یک متخصص آلرژی مشورت بخواهد . این متخصصان در روشی که بنام « ایمن درمانی » معروف است با تزریق مقادیر بسیار کم سم  زنبور به فرد بطور متوالی باعث حساسیت زدائی فرد به آن شده و احتمال ایجاد واکنشهای خطرناک در آینده را از ۶۰% تا ۵% کاهش می دهند.

·عاقبت بیماران زنبور گزیده :

در کل اکثر بیماران که یک یا تعداد معدودی گزش دارند مشکل خاصی نخواهند داشت و درد و خارش هم  فقط در طول روز اول پس از گزش آنها را آزار خواهد داد .

ولی در افرادی که گزشهای چندگانه دارند گاهی عوارض خطرناک  تاخیری از خود نشان میدهند (حتی اگر افراد غیر حساس به نیش زنبور باشند) و بنابراین این باید با مراقبتهای پزشکی اولیه از شدت این عوارض کاست .

مشکل اصلی در زنبورگزیدگی مربوط به افرادی است که واکنش حساسیتی از خود نشان میدهند که نیاز به مرقبتهای پزشکی اورژانس برای کاهش بروز عوارض خطرناک و حتی مرگ دارند. هرگونه تاخیر در این مراقبتها میتواند به قیمت جان فرد زنبور گزیده تمام شود، اگر چه گاهی در این بیماران حتی با مراقبتهای اورژانس و به موقع نیز شاهد عوارض شدید و حتی گاهی مرگ نیز خواهیم بود .

   

برخی آثار درمانی ژل رویال

برخی آثار درمانی ژل رویال

 

عسل مهمترین محصول زنبور عسل است که توسط زنبورهای کارگر تولید می شود.اما فعالیت زنبورهای کارگر منحصر به تولید عسل نبوده و محصولاتی همچون ژل رویال،موم،بره موم،گرده گل را نیز تولید می کنند.
همانطور که بیان شد ژل رویال نیز یکی از فرآورده های زنبور است که به آن شاه انگبین ،شیر زنبور عسل،شهد شاهانه و (royal jelly)غذای ملکه هم می گویند.این ماده بسیار مغذی و نیرو بخش است در واقع به عنوان غنی ترین ماده مغذی بیولوژیک شناخته شده و از گذشته ای دوربه عنوان اکسیر جوانی و مایه حیات در طب باستان استفاده می شده و اکنون نیز در کشورهای پیشرفته جهان استفاده طبی از آن بر پایه تحقیقات دانشمندان در دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی معتبر رایج است.

تولید ژل رویال

این ماده از دو جفت غده هیپوفارین موجود در طرف سر زنبوران کارگر جوان(6-12 روزه) ترشح می شود و با بزاق دهان آنها مخلو ط می گردد.این ژل ،خمیری شکل با رنگ تقریبا سفید تا زرد کمرنگ و طعمی تند و زننده است.این ماده مغذی تا سه روز مورد استفاده همه لاروها قرار میگیرد ولی زنبور ملکه به طور دائم از این ماده تغذیه می شود.بدون ژله رویال هیچ لاروی قادر به رشد نیست و این ماده ، ملکه را قادر می سازد که در روزهای تخم ریزی در شبانه روز بیش از 2500 تخم بگذارد که وزن این مقدار بیش از وزن خود ملکه است.همچنین ملکه زنبور عسل به واسطه استفاده از این ماده مغذی حدود 5 تا 6 سال عمر می کند در حالی که زنبور های کارگر در فصول فعالیت خود(بهار و تابستان) حدودا کمتر از 14 تا 24 روز از فعالیت خود میمیرند.
خواص فیزیکی ژل رویال
ژل رویال ماده ایست ژلاتینی سفید مایل به زرد روشن ،کلوئیدی و چسبناک با بوی خاص که هنگام حل شدن کمی کف تولید می کند.PH آن اسیدی بوده و وزن مخصوص آن 1/1 است.
ترکیبات موجو در ژل رویال
تجزیه شیمیایی ژل رویال حضور مواد زیر را درآن اثبات کرده است:
• آب (بشترین مقدار)
• کلاژن
• کربوهیدرات
• پروتئین(قسمت عمده آن آلبومین و گلبولین است)
• اسید های آمینه ضروری که 8 نوع آن در این ژل موجود است.
• از جمله اسید های چرب غیر اشباع موجود در آن می توان به 10 هیدروکسی 2 دکونئیک اسید(HAP10) اشاره نمود که تنها درطبیعت ژله رویال دیده شده و خواص اعجاب انگیزی را در بر دارد.
• استیل کولین
• مواد معدنی همچون کلسیم،آهن،سلسیوم،فسفر
• ویتامین های گروه B9,B12,B1B,B2,B3,B5,B6,B7,B8,(H),A,C,E.

خواص درمانی ژل رویال

مطالعات وسیعی از سال 1835 میلادی بر روی این ماده اعجاب انگیز صورت گرفته و خواص درمانی متعدد آن را به اثبات رسانیده است که به برخی از آنها اشاره میشود.
• خاصیت میکروب کشی:ژل رویال به دلیل د اشتن اسید چرب غیر اشباع(HAD10)ضد باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس،اشرشیاکلی،سالمونلا،تیفی(عامل حصبه)عمل میکند.همانطور در درمان عفونت های ویروسی که مجاری تنفسی را درگیر می کند اثر می گذارد.تحقیقات نشان داده است خاصیت آنتی بیوتیکی یک چهارم ژل رویال برابر است با پنی سیلین البته بدون هیچ عوارض جانبی.در ژل رویال پروتئین قوی میکروب کشی بنام (Riyalisin) وجود دارد که اثر قوی بر ضد باکتری های گرم مثبت دارد.
• در هر گرم ژله رویال یک میلیگرم استیل کولین وجود دارد.استیل کولین ماده مورد نیاز در انتقال پیام های عصبی در انسان است.این ماده در درمان و جلوگیری از آلزایمر،رعشه،فراموشی بسیار موثر است و با آن میتوان فعالیت های فکری را افزایش داد.
همینطور استیل کولین موجب گشاد شدن رگ های خونی شده و باعث کاهش فشار خون در افرادی که از فشار خون بالا رنج میبرند می گردد.
• تصلب شرائین:(سخت شدن سرخرگهای قلب) که با افزایش سن و افزایش کلسترول بالای خون در بدن انسان ایجاد می شود و (HAD10) موجود در ژل رویال با کاهش ذخیره کلسترول در دیواره سرخرگ باعث کاهش فشار خون میگردد بنابراین از بیماری تصلب شرائین پیشگیری میکند.
• جوانی و شادابی پوست و ضد پیری:کلاژن ،لسیتین،تیامین و ویتامین های A,C,D,E موجود در ژل رویال برای پوست بسایر مفید است.
پروتئین رشته های کلاژن،موجب اتصال بافت به یکدیگر شده و از چروک خوردن پوست جلوگیری می کند همچنین طول عمر سلولها را نیز افزایش میدهد.و اثر ضد التهابی ژل رویال در روند بهبود زخمهای پوستی موثر است.
• خاصیت ضد سرطانی:ماده (HAD10) به ژل رویال خاصیت ضد سرطانی بخشیده است.همچنین از طریق خاصیت ضد فعالیت استروژن این ژل مانع رشد سلولهای سرطانی در سرطان پستان میشود.همینطور این ماده میتواند سلول های ایمنی را وادار به تولید مواد و عوامل ضد تومور در بدن کند.از جمله این مواد می توان به عامل نکروز دهنده تومور و اینترفرون گاما اشاره کرد. در مشاهدات آزمایشگاهی افزایش مواد فوق در کشت سلول همراه با ژل رویال تایید شده است.
این ماده بسیار مغذی تاثیر خوبی بر بهبود بیماران سرطانی بعد از پرتو درمانی و شیمی درمانی دارد و باعث سرعت افزایش گلبولهای سفید (WBC) در خون میشود.
بر اساس مشاهدات و تحقیقاتی که تاکنون به دست آمده و همچنین با عنایت به نظر گذشتگان ما در طب سنتی(Traditional Medicine) ژل رویال می تواند در تمامی سنین مصرف شود و به عنوان مکمل غذایی مناسب در رژیم غذایی قرار گیرد.البته این ماده اعجاب انگیز به دلیل خواص فوق العاده اش برای افراد بالای 50 سالگی به طور خاص توصیه میشود.

 

 

با تشکر از دکتر احمد عطامهر

انواع عسل طبیعی

انواع عسل طبیعی

 

 

 

 

 

انواع عسل طبیعی را معمولاً به چند صورت طبقه بندی می نمایند :

1- بر اساس منبع جمع آوری شهد گل و نوع گیاهی که  زنبورعسلاز آن شهد جمع آوری می کند :

معمولاً زنبورهای عسل، شهد را از چندین گیاه جمع آوری می نمایند، ولی در بعضی مناطق کوهستانی ممکن است یک گیاه به صورت غالب در منطقه وجود داشته باشد که مورد استفاده زنبور عسل واقع شده، در این صورت می توان عسل طبیعی بدست آمده را به نام گیاه فوق نامید مانند:

 عسل آویشن، عسل گون، کنار (سدر). گاهی نیز ممکن است محل استقرار کلنی های زنبور عسل در نزدیک مناطق وسیع کشاورزی که یک محصول در آن کاشت می شود قرار گیرد، در اینصورت عسل طبیعی بدست آمده را می توان به نام آن محصول نامگذاری نمود، مانند عسل مرکبات، شبدر، اسپرس. در بعضی از مناطق نیز گیاه خاصی غالب نمی باشد و عسل طبیعی به دست آمده می تواند حاوی چندین شهد گل باشد که اصطلاحاً عسل چند گلی یا عسل مخلوط می گویند و گاهی نیز زنبوردار، عسل طبیعی مناطق مختلف را با تکنیک های خاص با هم ترکیب می کند که آن را عسل چهل گیاه می نامند.

 

 

2- بر اساس منطقه اسکان کلنی های زنبور عسل (محل تولید) :

در این تقسیم بندی، منطقه جغرافیایی ملاک نام گذاری این محصول است،

مانند عسل سبلان، کردستان، آذربایجان، تکاب، لار، جنگل های شمال کشور،

 طالقان، دماوند.

3- متناسب با زمان تولید :

الف) عسل بهاره، مثل عسل مرکبات و عسل اقاقیا که زنبور عسل در اوایل

بهار جمع آوری می کند.

ب) عسل تابستانی که گاهی از اوقات آن را عسل پاییزه نیز می نامند و زمان

جمع آوری آن اواسط تابستان یا حتی اوایل پاییز است مثل عسل آویشن، اسپرس، عسل گون.

 

 

اثرات درمانی عسل

عسل و دندان :

عسل به واسطه داشتن مواد ضد باکتریایی در جایگزینی قند برای دندانها نتنها مضر نمی باشد بلکه باعث فعال شدن ماده فلورین چای شده که یک ماده ضد فساد دندان میباشد این در حالی است که مصرف چای با قند برای دندان بسیار مضر میباشد .

ترکیب یک قاشق عسل با یک قاشق سرکه انگور خانگی برای ماساژ لثه ها جهت محکم نمودن بافت لثه بسیار مفید گزارش شده است

عسل و مادران :

مادرانی که درآستانه زایمان هستند باید عسل داده شود چرا که زایمان را آسان و باعث افزایش شیر مادر میشود .

مغز استخوان را محکم می کند ونوزاد قوی متولد میشود .

عسل غنی شده با ویتامین

امروزه هر کس اهمیت چشمگیر ویتامین ها را می شناسد و می داند که وجود مقادیر بی اندازه کم ( به اندازه هزارم گرم ) نه تنها برای مصونیت بدن در برابر ناخوشی ها گوناگون ( حاصل از نبودن ویتامین) بلکه برای افزایش پایداریش در برابر عفونت ها و شرایط بد زندگی کافی است .
مشاهدات بالینی نشان دادهاند که اگر بیماری زیر نظر پزشک به درمان بپردازد و ویتامین های ساختگی را با غذایی که در اصل از فرآورده های طبیعی تهیه شده تغذیه کند ویتامین هایی مزبور بهتر جذب می شوند از این نظر عسل غنی از ویتامین به صورت فرآورده غذایی بسیار پر ارزش در خواهد آمد .

 این نوع عسل رامعمولا با مخلوط کردن ساده عسل و ویتامین ها می سازند که طرز تهیه یک نمونه از آن به شرح زیر است :
۱ – عسل خالص ۱۰۰ گرم

۲ – ویتامینA -برابر ۱۳۲۰۰ واحد بین المللی (lu)

۳ – ویتامین B۱ –برابر ۸ گرم

۴- ویتامین B۲ – برابر ۸ میلی گرم

۵ – ویتامین C – برابر ۳۰۰ میلی گرم

۶ – ویتامین pp ( ریبو فلاون ها و ریبو فلاونوئید ها) ۶۰ میلی گرم

۷- نمک های کلسیم – ۳۰۰ میلی گرم

ارزش غذایی این عسل برای بدن انسان قابل ملاحظه است و تغذیه ۲۵ گرم ( یک قاشق مربا خوری ) آن در روز کافی است با وجود این با تجویز پزشک ، می توان آن را مصرف نمود.

 

 

خوای دارویی عسل

خواص دارویی عسل

 

از گذشته تا کنون از عسل  در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. مهمترین خاصیت عسل ، ضد میکروب بودن آن است. در حالی که عسل یک ماده کاملاً خوراکی است و بایستی محیط خوبی برای پرورش میکروب ها باشد ، ولیکن میکروب ها در معرض عسل نابود شده و اجساد آنها نیز به مرور از بین می رود. زیرا عسل حاوی آنتی بیوتیک و آنزیم دیاستاز است . در گذشته از این خاصیت عسل  برای از بین بردن پینه های دست و پا سود می جستند.

عسل حاوی آنتی اکسیدان است، از این رو مصرف آن برای سلامت قلب و عروق مفید است. عسل به سلامت پوست کمک می کند و ضد پیری است.

در قدیم هر دارویی را با عسل  مخلوط می کردند، زیرا خاصیت بهبود بخشی داروها را چند برابر می کرده و امروزه هم از عسل در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می کنند.

• از عسل در فرآورده های ضد سرفه  بطور مستقیم و غیرمستقیم استفاده می شود . مزه مزه و غرغره شربت عسل برای برطرف کردن زخم های دهان و ورم گلو  بسیار سودمند است. عسل ضد آسم است.

• عسل با اینکه بسیار شیرین است، برای دندان ها  و لثه مضر نیست، بلکه لثه ها را سالم می سازد و دندان ها را سفید می کند.

• دستگاه گوارش را پاک می سازد و ضد اسهال است. در تحقیقات ثابت شده اثر بسیار مفیدی برعفونت های معده با هلیکو باکتر پیلوری دارد. از این رو ضد زخم معده  و دستگاه گوارش است.

• عسل در درمان آب مروارید ( کاتاراکت ) مفید است.

• عسل بادشکن است و برای معالجه قولنج روده تجویز می شود و در مسمومیت های غذایی، دستگاه گوارش را پاک می سازد.

• دوست کبد و پادزهر است، پس در بیماری های کبدی مصرف آن مفید است .سکنجبینی که با عسل تهیه می شود، صفرابری اعلاست.

• سنگ های کلیه  و مثانه را از بین می برد. برای این منظور عسل را با کندر باید مصرف کرد.

• عسل خواب آور است و به مبتلایان به بیماری کم خوابی  توصیه می شود که قبل از خواب چند قاشق مرباخوری عسل میل کنند.

• برای رفع کم اشتهایی  مفید است و کلاً جریان خون را در بدن بهبود می بخشد. از این رو به رشد عضلات کمک می کند، پس برای بچه های کم اشتها  و افراد ورزشکار  بسیار مفید است.

• عسل گرفتگی مویرگ ها را باز می کند و برای عروق بسیار مفید است. پس سالمندان  اگر هر روز شربت عسل و لیموی  تازه بنوشند، عمر طولانی تری خواهند داشت.

• حتی موم عسل نیز خواص زیادی دارد و ماسک آن برای صورت، چین و چروک و فرورفتگی های پوست را می پوشاند و پوست را لطیف می کند.

بررسی مقالات سال های 1984 تا 2001 نشان می دهد حداقل 25 تحقیق راجع به اثرات ضد زخم عسل انجام شده که نتایج آنها مثبت بوده است. عسل به عنوان التیام دهنده زخم و نگهدارنده پوست مورد تأیید قرار گرفته است. همچنین 40 مورد دیگر نشان داده ، عسل دارای اثرات ضد خونریزی با موفقیت 88 درصد بوده که این عمل به همراه اثرات ضد میکروب نیز بوده است.

خاصیت ضد میکروبی در عسل با PH حدود 2/3 تا 5 به هیدروژن پراکسید(H2O2) مرتبط بوده که از تغییرات آنزیمی گلوکز به گلوکونیک اسید حاصل می شود. به هرحال اثرضد میکروبی عسل پس از گرم شدن یا در معرض آفتاب قرار گرفتن کاهش می یابد.

عسل های تولیدشده از جنگل و کوه های اروپایی مرکزی بیشتر از درختان کاج(PINUSSPP) و عسل های حاصل از MANUKA در نیوزلند از گیاه LEPTESPERMUM SCOPARIUM دارای خاصیت بسیار قوی ضد میکروبی است و بروی برخی میکروب ها از جمله استافیوکوک اورئوس و اپیدرمیس و استرپتوکوکوس پیوژنز و آنتروباکتریاسه اثرات خوبی دارد. عسلی که در نیوزیلند و استرالیا از گیاه مذکور حاصل می شود در جهان منحصر به فرد بوده و به آن عسل UNIQUE MANUKA FACTOR)) می گویند.

سم شناسی : عسل ماده ای کاملاً خوراکی است ، ولی در موارد استثنایی ممکن است به اسپورعامل بوتولیسم آلوده باشد که ایجاد سم کرده و مسمومیت زاست ، به همین دلیل مصرف آن برای کودکان زیر یک سال ممنوع است. همچنین بعضی افرد ممکن است نسبت به دانه های گرده موجود درعسل حساسیت داشته باشند.

ممکن است بعضی از زنبورها به گل خرزهره و چند گل سمی دیگر عادت کنند و محصول سمی تهیه نمایند که البته این کار به ندرت اتفاق می افتد.

به هر حال از مصرف این ماده بسیار مفید غافل نشوید و از فواید زیاد آن سود بجویید.

منابع :

 

- ماهنامه دنیای تغذیه

- ماهنامه سلامتی و تغذیه