شاره قرآن به جنسیت ملکه زنبور عسل

شاره قرآن به جنسیت ملکه زنبور عسل

 

اشاره قرآن به جنسیت ملکه زنبور عسل هزار و صد سال قبل از کشف این حقیفت
مورس مترلینگ در کتاب زنبور عسل نوشته است:
در باره زنبور عسل کتابهای بسیاری نوشته شده است برای اینکه از آغازتمدن بشیری این حشره بالدار م اجتماعی که در کندو به طرزی شبیه به معجزه عسل خوش طعم و و مقوی و معطر را تولید می کرده است مورد توجه مردم قرار گرفته بود.ارسطو کاتون وارون پلین کولومل پلاریوس و دیگران که همگی از نویسندگانو علمای عصر باستان بودند راجع این حشره کتابهای بزرگ و رساله نوشتند.
آریستوس فانوس فیلسوفی بود که مدت 58 سال در وضع زندگی زنبول عسل تحقیق
کرد.همچنین دانشمند
دیگری موسوم به فیلیس کوس دوناس شب . روز در جوار زنبور های عسل زندگی می نمود که
جز آنها چیزی نبیند به همین جهت از طرف هموطنان خودموسوم به وحشی گردید.
مطالعه واقعی درطرز زندگی زنبور عسل فقط از قرن هفدهم میلادی آغازگردید
در ابتدای این قرن دانشمند فلاماندی به نام کلونیوس بر اثر مطالعات خوداظهار داشت
که یگانه حشره ای که در کندو فقط تخم می گذارد همانا ملکه است و گفت که ملکه دارای
آلات تناسلی نرینگی و مادگی(هر دو) می باشد ولی نتوانست این گفته ها را اثبات
کند.
بعد او یک دانشمند هلندی به نام سوامردان برای اولین دفعه مطابق اصول علمی شروع به مطالعه در وضع زنبور عسل کرد و به وسیله میکروسکوپ جزئیات زندگیزنبور عسل ر ازنظر گذرانی و آنهارا تشریح نمود و چون ا بعد از تشریح توانست بطورواضح آلات تناسلی مادگی را در ملکه پیدا کند صریحا گفت که ملکه یک زنبور ماده استو حال آنکه قبل از آن تصور می شد ملکه شاه است یعنی یک حیوان نر است.
نکته ای که موریس مترلینگ در کتاب خود اشاره کرده کاملا درست است تا 300
سال قبل تصور می شد که کندو دارای یک پادشاه و تعدادی سرباز است و هیچ اظهار نظری
در مورد جنس ماده زنبور در قرآن نمی شد در قرآن کریم در سوره نحل آیه 68 نوشته شده است.

وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ

و پروردگار تو به زنبور عسل وحى کرد که از پاره‏اى کوهها و از برخى درختان و از آنچه داربست مى‏کنند خانه‏هایى براى خود درست کن

اگر به معنی عربی آیه دقت کنید خداوند در این آیه از قیدهای مونث برای خطاب زنبور استفاده می کند و این آیه دقیقا با این مثاله مطابقت دارد زیرا همیشه اولین بار یک زنبور ماده و تعدادی سرباز محافظ او از کندوی قبلی مهاجرت می کنند و کندوی جدید را تشکیل می دهند!و برای خود خانه درست می کنند.این مساله اولین بار 300 سال قبل کشف شد حال آنکه این حقیقت بطور ماهرانه در 1400 سال قبل در آیات قرآن جاسازی شده است.

نکته های جالب در مورد زنبور عسل

 نکته های جالب در مورد زنبور عسل

 

عسل هـمواره به عنوان  غـذایی سالم و طبیعی مورد استفاده ی انسان بوده است و مشهوراست  که خداوند فقط دو ماده را صرفاً به عنوان غذا آفریده که یکی شیر و دیگری عسل می باشد . صرف نظر از جنبه ی غذایی برخی فرآورده های زنبورعسل ، عسل گسترده ترین و پرمصرف ترین داروی طب سنتی ایران بوده ، و تنها داروی مادی مورد اشاره در قرآن مجید است .

برای سوختگی به سراغ عسل بروید

برای سوختگی به سراغ عسل بروید

 

برای سوختگی به سراغ عسل بروید
سلامت نیوز : علاوه بر این‌که عسل خواص ضدعفونی کنندگی دارد، در درمان سوختگی نیز موثر عمل می‌کند.
علاوه بر این‌که عسل خواص ضدعفونی کنندگی دارد، در درمان سوختگی نیز موثر عمل می‌کند. می‌پرسید چرا؟ به خاطر این که عسل خواص نرم کنندگی دارد. به عبارت دیگر پوست سوخته را تسکین داده و نرم می‌کند. همچنین باعث ترمیم جای زخم می‌شود.
یک پژوهش نیوزلندی که در سال 2008 انجام گرفته ثابت کرده است که عسل بهبودی سوختگی‌های سطحی را تسریع می‌بخشد.
طریقه استفاده: به مدت چند دقیقه جای سوختگی را زیر آب سرد بگیرید و عسل را روی ناحیه‌ی دردناک بمالید و سپس پانسمان کنید. اگر سوختگی شدید و همراه تاول‌های زیادی باشد یا روی نقاط حساس بدن مثل صورت، دست‌ها و دستگاه تناسلی رخ دهد بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید.

عسل به جای شکر در پخت کیک

جایگزین کردن عسل به جای شکر در پخت کیک

 

همیشه خانم ها به فکر این هستند که در شیرینی پزی عسل را جایگزین شکر کنند. عسل شیرین کننده مفیدی به حساب می آید در حالی که شکر تصفیه شده علاوه بر مضر بودن، باعث چاقی نیز می شود. عسل علاوه بر کنترل میزان قندخون، سرشار از ویتامین و ماده معدنی است و باعث نرم تر شدن شیرینی می شود. در این مطلب به نقل از سایت «Food» به نحوه جایگزین کردن عسل به جای شکر در پخت کیک و مافین می پردازیم.
* مهم است بدانید هنگام جایگزین کردن عسل به جای شکر باید میزان آن کمتر از مقدار شکر باشد؛ زیرا عسل طعم شیرین تری دارد. * از آن جا که عسل مایع است از مواد مایع موجود در دستور پخت کم کنید. * برای خنثی کردن اسیدیته عسل، به ازای هر یک پیمانه عسل کمی جوش شیرین اضافه کنید.* با جایگزین کردن عسل به جای شکر، شیرینی یا کیک زودتر طلایی می شود، درجه حرارت فر را تا حداقل ۱۲ سانتی گراد کاهش دهید

دور کردن زنبور از باغ و باغچه

 

دور کردن زنبور از باغ و باغچه:

برای دور کردن زنبور از باغ و باغچه می توان در باغچه بوته ی گوجه فرنگی کاشت تا زنبور ها از بوی برگ های گوجه فرنگی فراری شوند.

 

راه های تشخیص عسل طبیعی از تقلبی

                                                     راه های تشخیص عسل طبیعی از تقلبی

بـازار مناسب عسل ، سبب سودجویی عده ای در عـرضه عسل تقلبی شده است .

دکتر اورنگ عیوض زاده ، متخصص تغذیه گفت : مصرف عسل تقلبی یا غیرطبیعی که از شربت قند یا شکر تهیه می شود ، به علت داشتن قند مصنوعی برای سلامتی افراد بویژه دیابتی ها مضر است .

مدیر عامل کارخانه بسته بندی عسل در طالقان گفت: عمل کریستاله شدن یا شکرک زدن عسل نشانه خالص بودن آن است.

عباسی افزود: عسل طبیعی در دمای کمتر از منهای پنج و بیش از 25 درجه سانتیگراد شکرک هایی به شکل روغن نباتی جامد می زند.

فتاح پور از زنبورداران وفروشندگان عسل در هشتگرد گفت : اگر یک قاشق عسل را در آب سرد هم بزنیم ،چنانچه حل شد عسل تقلبی و در غیر اینصورت نشانه خالص بودن عسل است.

عسل ماده غذایی با ارزش است که به سبب داشتن خواص درمانی ،از دیرباز مورد توجه بشر بوده است.

عسل حاوی انواع ویتامین ها همچون ویتامین aوc, k, b2, b4 ,b6،پروتئین،املاح و آنزیم هاست .

این ماده غذایی در درمان بسیاری از امراض مانند ناراحتی های پوستی از قبیل زخمها و سوختگی ها و بیماری های دستگاه تنفسی و عفونت های ناحیه حلق مفید است.

رسول اکبریان فروشنده عسل در طالقان گفت/ رنگ عسل بسته به گیاهی که زنبور از شهد آن تغذیه می کند ، است .

بطور مثال عسل آویشن تیره و عسل گشنیز شفاف و بیرنگ است .

50 درصد عسل تولید شده در ساوجبلاغ را عسل آویشن تشکیل می دهد.

در این شهرستان بویژه ارتفاعات طالقان ،سالیانه 100 تن عسل از 13 هزار و 800 کلنی زنبور عسل برداشت می شود.

رئیس دانشگاه علمی کاربردی صنعت غذای ساوجبلاغ با بیان اینکه تنها روش قطعی برای تشخیص عسل خالص و مصنوعی سنجش میزان ساکاروز موجود عسل در آزمایشگاه است ، گفت : میزان ساکاروز در عسل مصنوعی بیش از چهار درصد است.

بهترین شرایط برای نگهداری عسل ،جای خشک و دمای بین 5 تا 25 درجه سانتی گراد است.

عسل را در ظروف شیشه ای و پلاستیکی نگهدارید ، نگهداری عسل در ظروف فلزی سبب عوض شدن طعم و مزه عسل در مدت زمان کوتاهی می شود.

آزمایشگاه شرکت عسل سیالان

 آزمایشگاه شرکت عسل سیالان

نحوه تشخیص عسل تقلبی از عسل خالص

نظریات مختلفی در بین مردم وجود دارد که از طریق هیچکدام از این روشها نمیتوان به تقلبی بودن یا سالم بودن عسل پی برد.برای این امر حتما باید به ازمایشگاههای صنایع غذایی و تغذیه مراجعه کرد.در این قسمت چند روش ازمایشگاهی مرسوم برای بررسی ذکر می گردد:
1- اندازه گیری میزان ساکاروز موجود در عسل :
این روش ساده ترین روش آزمایشگاهی بوده و همانطور که ذکر شد میزان ساکاروز موجود در عسل 5-درصد متغیر است.در صورتی که در اثر تقلب در مناطقی که برای سود جویی بیشتر شیره شکر فرآوری شده به عسل شکر اضافه شود ساکاروز عسل بیشتر از حد ذکر شده میگرددکه توسط ازمایش فریلینگ وتوسط دستگاه اسپکتروفتومتر در آزمایشگاه می توان به میزان ساکاروز عسل پی برد.البته افراد سودجو عسل را نیز حرارت می دهند که در متد های دیگر به ان اشاره می گردد.
2- تعیین نسبت بین قندهای فروکتوز و گلوکز در عسل :
همانطور که در قسمت مواد متشکله عسل اشاره شد میزان فروکتوز عسل حدود 38درصد و گلوکز حدود 30درصد می باشد. جهت تشخیص خلوص عسل تعیین نسبت بین قندهای فروکتوز و گلوکز دارای اهمیت است چون این نسبت در عسل های طبیعی و عسلهای مصنوعی متفاوت است.
عسل طبیعی و خالص100/ 119- 106= گلوکوز / فروکتوز ( لولوز)
عسل مصنوعی100 / کمتر از95 = گلوکوز / فروکتوز ( لولوز)
در نتیجه هرگاه بعنوان تقلب قندهای مصنوعی به عسل اضافه گردد (به جای اضافه کردن ساکاروز یا شکر قندهای فروکتوز و گلوکز اضافه گردد این نسبت نیز تغییر می کند) .نسبت بین این دو قند اثرات مهمی در پدیده رس کردن یا کاتالیزاسیون عسل نیز دارد.برای تعیین میزان این دو قند در عسل از روشهای یدومتری یا روش نورپلاریزه استفاده می گردد که روش ازمایش مربوط به رشته صنایع غذایی است که از ذکر ان خودداری می گردد.
3- جستجوی دیاستاز :
همانطور که ذکر شد در عسل طبیعی آنزیم های آمیلاز ، کاتالازو اینورتاز یافت می شوند وعسل حرارت دیده ویا عسل مصنوعی فاقد آنزیم می باشد بنابراین با جستجوی آنزیم در عسل می توان به تقلبی بودن یا نبودن عسل پی برد.
روش آزمایش:
یک قسمت عسل را با دو قسمت آب استریل مخلوط کرده ، 10سانتی متر مکعب از این محلول را با 1سانتیمتر مکعب محلول نشاسته 1درصد مخلوط نموده ، یک ساعت در حرارت درجه سانتیگراد به حال خود میگذاریم.پس از آن 1سانتیمتر مکعب ید محلول (gr1ید + gr20یدور پتاسیم + 300 سانتیمتر مکعب آب مقطر) به ان اضافه نموده و با لوله شاهد که به همین ترتیب ولی بدون حرارت دادن تهیه کرده ایم از نظر رنگ مقایسه می کنیم.اگر عسل طبیعی باشد و یا آنرا گرم نکرده باشند ، آنزیم های موجود در آن روی محلول نشاسته اثر نموده و آنرا هضم می کنند در لوله گرم شده رنگ زیتونی یا قهوهای ظا هر می گردد، در حالیکه در لوله دوم رنگ محلول آبی سیر متمایل به قهوهایبا قی می ماند یعنی آنزیم ها روی نشاسته اثر نمی کنند.بنابراین در عسل طبیعی رنگ در لوله یکسان نیست ولی اگر عسل حرارت دیده یا تقلبی باشد رنگ دو لوله یکسان خواهد بود.
4- انحراف نورپلاریزه :
همانطور که ذکر شد قند های عسل دارای درجه انحراف نورپلاریزه خاص خود می باشند. در این آزمایش با استفاده از دستگاه های دقیق تر می توان خلوص عسل را تعیین کرد. gr20 عسل را در20 سانتیمتر مکعب آب سرد حل کرده ، 40 سانتیمتر مکعب اتر اتیلیک به آن افزوده و آنرا به آرامی بهم زده و مخلوط می کنیم.قسمت اتری را در یک بشر کوچک وارد کرده ومی گذاریم تبخیر شود.بایمانده تبخیر را در10سانتی متر مکعب اتر حل کرده و به 2 سانتیمتر مکعب از این عصاره اتری2سانتیمتر مکعب محلول یک در صد رزورسینول در اسید کلریدریک قوی اضافه می کنیم.هرگاه بلا فاصله رنگ صورتی در قسمت اسیدی ظاهر شود ، نتیجه مثبت بوده و دلیل وجود قند اینورت مصنوعی در نمونه است.این رنگ صورتی پس از20 دقیقه تیره شده و تبدیل به رنگ قرمز آلبالویی در حد فاصل دو قسمت اتری و اسیدی میگردد.هرگاه قند اینورت از تاثیر آنزیم اینورتاز بر ساکاروز ایجاد شده باشد فاقد (H.M.F) خواهد بود و نتیجه آزمایش فوق منفی خواهد بود.همچنین نتیجه این آزمایش در مورد عسل طبیعی که حرارت دیده باشد مثبت است. (وجود H.M.Fرا در عسل طبیعی که 100درجه سانتیگراد حرارت دیده است با کروماتوکرافی کاغذی می توان تشخیص داد.)H.M.Fاز اثر اسیدها و حرارت بر قند های ساده خصوصا فروکتوز بوجود می آید.بدین ترتیب که فروکتوز 2مولکول آب از دست داده و تبدیل بهH.M.Fمی گردد.تشکیلH.M.Fاز گلوکز کاملا پیچیده تر می باشد.

سطوح H.M.Fدر عسل تازه صفر می باشد وبه تدریج تحت اثر گرمای محیط و انبار افزایش می یابد و هرچه گرما بر حسب واحد/زمان بیشتر باشد مقدارH.M.Fنیز بیشتر می باشد.در مورد میزان استاندارد این عسل کشورهای مختلف بررسی های مختلفی انجام داده اند.در آسیا کشور عربستان سعودی ودر اروپا کشور آلمان به میزان بسیار پیشرفته ای در این مورد ازمایشات وتحقیقات صورت داده اند.استاندارد جهانی نیز در سال( 1986) جدول تازهای در این مورد انتشار داد.به طور کلی میزان H.M.Fدر عسل در این استانداردmg/kg15-80 در نظر گرفته اند.در کشور ما این میزانmg/kg5 در نظر گرفته می شود.در کشور های اروپایی رد کردن بسیاری از عسل های با کیفیت بخاطر پایینی تحمل H.M.Fبه طور غیر ضروری باعث محدود کردن بازار می شود.در مورد دیاستاز محاسبه آن به عنوان یک فاکتور اصلی در اندازه گیری کیفیت عسل بعلت تنوع بینهایت در سطوح ابتدایی آن نمی تواند به عنوان فاکتور اصلی مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین برای کنترل کیفی عسل تجزیه شیمیایی ، بررسی خواص فیزیکی نوری و معیارهای ارگانولپتیکال ضروری است. برای پرهیز از سوء استفاده از عسل وفریب مردم و تولید عسل تقلبی دولتهای بسیاری از کشورها مایل به کنترل صحیح عسل می باشند.
هفت قانون طلایی کیفیت عسل :
عوامل کنترل کننده عسل که به هفت قانون طلایی معروف هستند شامل موارد ذیل می باشند.
1- عسل باید خالص بوده و با ماده دیگری مخلوط نشود.یعنی با توجه به قوانین مواد غذایی چیزی به آن اضافه یا کم نگردد.
2- عسل باید رسیده باشد یعنی بیش از نصف سلول های شان عسل دارای درپوش های مومی می باشند.
3- جهت حفظ ترکیباتی مثل مواد معطر، آنزیم ها ، مواد ضد میکروب و رنگدانه ها باید عسل در شرایط طبیعی خود نگهداری شود.
4- عسل باید تمیز بوده فاقد ذرات موم ، اجزای بدن زنبورها و سایر حشرات باشد.
5- عسل به صورت مایع (شفاف) وکریستالی باید از غلظت خوبی برخوردار باشد.
6- عسل باید به خوبی بسته بندی شده و همچنین برچسب مناسبی داشته باشد.
7- برچسب عسل باید حاوی اطلاعات صحیحی شامل منشا گیاهی عسل ،تغذیه زنبور و نام زنبوردار آن باشد.
اطلاعات روی برچسب عسل بایستی همواره صحیح باشد و خریدار را گمراه نکند.روشهای مرسوم در فرهنگ عوام برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی پشتوانه علمی نداشته و روشهای صحیح و قاطعی نیستند.البته این مسئله یک امر طبیعی است زیرا عسل دارای خصوصیات پیچیدهای بوده و نیز تحت تاثیر مستقیم شرایط محیطی قرار می گیرد.مثلا در محیط های گرم به شدگی روان شده ودر محیط سرد بسیار سفت و چسبنده است.همچنین در محیط مرطوب براحتی رطوبت جذب می کند و در محیط خشک رطوبت آن کاهش می یابد.نور مستقیم خورشید نیز براحتی ترکیبات آنرا تحت تاثیر قرار می دهد.پس تشخیص عسل طبیعی مرغوب توسط خریداران بدون استفاده از وسایل آزمایشگاهی کار مشکلی است.البته زنبورداران و افرادی که با فرآوری عسل سرو کار دارند تشخیص تجربی تسبتا خوبی دارند ولی هنوز روش ساده ای برای مردم وجود ندارد که بتوانند براحتی عسل تقلبی رااز عسل طبیعی تشخیص دهند.البته در ازمایشگاه با دستگاههای ساده مرغوبیت و صدمات مختلفی که به عسل وارد شده قابل اندازه گیری لست.جهت اینکه یک دید کلی برای خریداران عسل ایجاد کنیم .
چند توصیه در اینجا ذکر می کنیم :
1- عسل را از فروشگاه های معتبر خریداری نمایید.
2- توجه به برچسب روی شیشه عسل که باید حاوی نام و نشان شرکت تولیدی ، شماره پروانه بهداشتی ، وزن وغیره باشد.
3- مسئله مهم که هنوز به صورت شبهه ای برای بسیاری از مردم باقی مانده شکرک زدن عسل است. باید توجه داشت که اکثر عسل ها پس از مدتی شکرک می زنند.البته زمان شکرک زدن عسل بسته به نوع گیاه ، میزان و نوع ذرات در عسل و غیره فرق می کند.جهت مایع کردن عسل شکرک زده باید ظرف عسل نیم ساعت در دمای 65-70 درجه سانتیگراد قرار گیرد.
4- سعی شود در هنگام خرید عسل حتما عسل هایی خریداری گردد که دارای نشان استاندارد و دارای بسبه بندی سالم باشد و حتی الامکان ترکیبات موجود در عسل و نوع عسل روی ظرف عسل نوشته شده باشد.

کاربرد عسل طبیعی

کاربرد عسل طبیعی در تهیه محصولات دارویی و سایر کاربردها

درمان با عسل طبیعی و استفاده داروئی عسل طبیعی احتمالاً شناخته شده‌ترین مورد استفاده عسل است که بدون نیاز به گذراندن مراحل خاصی مستقیماً مصرف می‌شود. اگر مستقیماً استفاده نشود، در ترکیب با دیگر مایعات همچون شیر داغ، چای و نوشیدنی‌های دیگر مصرف می‌شود. براساس کتابهای داروسازی که در بسیاری از کشورها وجود دارد، عسل طبیعی می تواند بعنوان دارو برای مبتلایان به گلودرد چرکی و زخمهای مختلف دهان داده شود. استفاده معمولی از عسل طبیعی همراه با شیره گیاهی و سایر عصاره‌های سنتی و اضافه نمودن آن به عصاره‌های گیاهی پیش از تخمیر به طور معمول در داروهای سنتی هندو مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروهای سنتی آفریقایی نیز با عسل ترکیب می‌شوند. در اروپا بسیاری از فرمولهای سنتی از عسل طبیعی شناخته شده و حتی از زمان سقراط توصیه شده است. عسل یکی از ترکیبات اساسی بکار رفته در برخی شربتهای دارویی و سرکه ها است.

 

 تخمین زده می‌شود که صنعت تنباکو بیش از 2000 تن عسل را سالانه برای توسعه و حفظ رایحه و رطوبت تنباکو به مصرف می‌رساند.

برخی اوقات رژیمهای غذایی لاروبید موم محتوی عسل طبیعی به منظور افزایش میزان طول عمر به کار می‌رود.

همچنین عسل در ترکیب با سایر موارد به منظور جذب حشرات برای گرده افشانی برخی محصولات کشاورزی به کار می‌رود. با این وجود، هیچ مطالعه علمی نشانگر افزایش قابل ملاحظه گرده افشانی با بهره‌گیری از این شیوه صورت نگرفته است.

استفاده از عسل در کاغذ بسته‌بندی گوشت (در آمریکا) و پوشاندن دانه‌های قهوه با عسل قبل از برشته شدن آنها به منظور افزایش عطر هر محصول در کتب ذکر شده اند.

در صنایع آرایشی برای ساخت کرمها، صابونها، شامپوها و رژلب ها از عسل به عنوان مرطوب و نرم کننده پوست و حفاظت از پوست، استفاده می کنند. اما از آنجایی که عسل چسبندگی دارد لذا مقدار کمتری از آن در ساخت مواد آرایشی به کار می‌رود.

باور های نادرست درباره عسل

شکرک زدن، نشانه تقلبی بودن عسل !!!

اغلب تصور می شود که عسل شکرک زده (کریستالیزه) و یا رس کرده از مرغوبیت خوبی برخوردار نیست و شاید تقلبی باشد. این تصور صحیح نیست و شکرک عسل بستگی به مواد تشکیل دهنده آن و شرایط انبار یا ذخیره شدن آن دارد. عسل یک محلول قندی بیش از حد اشباع می باشد و چون مقدار قند آن بیش از آن است که بتواند در محلول باقی بماند، پس از مدتی شروع به شکرک زدن می کند. و این در حالی است که هنوز بسیاری از مصرف کنندگان فکر می کنند که عسل شکرک زده، فاسد شده و یا با افزودن شکر به آن تقلبی صورت گرفته است.

  شکرک زدن یک فرآیند طبیعی است که قند در عسل به صورت جامد درمی آید. دمای نگهداری و انبارداری عسل می تواند در شکرک زدن و یا رس کردن عسل موثر باشد.

عسل خوب باید رنگ تیره داشته باشد !!!

نوع گلی که زنبور عسل از آن شهد جمع آوری می کند و منطقه جغرافیایی آن تنها تعیین کننده رنگ عسل و حتی طعم و مزه آن است، عسل طبیعی ممکن است از کاملاً بی رنگ و روشن تا کاملاً تیره و به رنگ های مختلف باشد. در بعضی موارد حرارت دیدن عسل و ماندگاری در انبار باعث تیره تر شدن آن می شود. معمولاً رنگ روشن در عسل دارای طعم ملایم و رنگ عسل های تیره دارای قوی و شدیدتر می باشند.  رنگ عسل به صورت کلی تعیین کننده کیفیت آن محسوب نمی شود، ولی برخی ازکشورها و مصرف کنندگان گرایش بیشتری به رنگ مخصوص از عسل دارند که این امر در بازاریابی و فروش عسل اهمیت دارد. به عنوان مثال رنگ عسل گیاه گون زرد روشن است، آویشن تا حدی قرمز و یا عقیقی است و اقاقیا بی رنگ است.

عسل غلیظ بهتر از عسل رقیق می باشد !!!

این باور نیز غلط است. عسل طبیعی در هوای سرد غلیظ می شود و در هوای گرم رقیق می شود. به عنوان مثال عسل اگر در یخچال قرار گیرد غلیظ  می شود و زمانی که در دمای اتاق قرار گیرد رقیق می شود، ضمناً عسل جنگلهای شمال و عسل مرکبات رقیق تر از عسلهای مناطق کوهستانی است، اما بدان معنی نیست که عسل مرکبات یا جنگل از کیفیت پایین تری نسبت به عسل کوهستان است، تنها رطوبت در این عسلها به علت شرایط آب و هوایی منطقه بالا می باشد که در نتیجه ممکن است این عسلها سریعتر در معرض تخمیر قرار گیرند. که با انجام مراحل صحیح بسته بندی و انبار داری و مصرف سریع این عسلها می توان این مسئله را حل نمود. از نظر خواص نیز همه عسل ها دارای مواد قندی هستند که به سرعت جذب بدن می شوند و از نظر طعم، بو، مزه نیز گل هر گیاهی خواص منحصر به فرد خود را دارد و طبیعتاً برتری خاصی بین آن ها وجود ندارد.

تنها عسل طبیعی و با کیفیت، عسل زنبورهای وحشی می باشد !!!

متأسفانه این عقیده به صورت کاملاً غلط بین تعدادی از عموم رواج دارد، برای توضیح بیشتر در این مورد باید به چند نکته توجه نمود:

تصور اینکه زنبورهای بعضی از نژادها عسل خوشمزه تر یا خوش رنگ تر جمع آوری می نمایند، عقیده کاملاً اشتباهی است، چون زنبورها با هر نژادی، مجذوب شهد گل می باشند و شهد گل تعیین کننده رنگ و بو و طعم عسل می باشد.

ترکیبات عسل

ترکیبات یک عسل معمولی بدین صورت است:

فروکتوز ۱-۳۸/۲٪
گلوکز ۲-۳۱/۰٪
آب ۳-۱۷/۱٪
مالتوز Maltose ٪۴-۷/۲
کربوهیدرات‌ها Carbohydrates ٪۵- ۴/۲
ساکاروز ۶-۱/۵٪
املاح معدنی ، ویتامین ، آنزیم ۷- ۰/۵٪ Minerals – Vitamins – Enzymes
ترکیبات عسل بسته به نوع تغذیه زنبور عسل بدین معنی که از چه گلی یا گلهایی استفاده کرده متفاوت است. یعنی عسل تولیدی بسته به این که زنبور، از چه گیاهی استفاده کرده گوناگون است.

در صد آب موجود در عسل‌ها، به شرایط اقلیمی ومیزان رطوبت منطقه بستگی دارد. در منا طقی که میزان رطوبت هوا بالاتر است ، درصد آب عسل بیش تر است. برای مثال عسل‌های شمال رقیق‌تر از عسل‌های شمیرانات تهران است. درصد آب عسل با توجه به شرایط آب‌وهوایی منطقه استقرار کندوها، می‌تواند تا حدود ۲۵ نیز بالا رود. به این ترتیب از لحظه شهد آوری تا تولید عسل، دو مرحله انجام می‌گیرد. مرحله اول رنبوران هم به طور فعال هم به طور انفعالی آب را از محلول رقیق شهد که به طور معمول دارای ۶۰ درصد آب است، جدا می‌کنند. (آب شهد گل‌ها بین ۵۰ تا ۸۰ در صد متغیر است). برای مرحله دوم باید گفت قند مسلط درشهد، ساکاروز است که با فعالیت آنزیمی به دکستروز dextrose و لوولوز (levulose) و ظاهرا با مقادیر کمی از سایر قندها طی این مرحله ترکیب می‌شوند. در نتیجه محلول غلیظی از قند‌های ساده که ماده حل شده آن بیش از حل نشده هاست، ماده‌ای دارویی ومغذی به نام «عســـــل» به وجود می‌آید.

عسل‌های دارای منبع گیاهی متفاوت دارای رنگ و طعم متفاوت بوده و به مقادیر نه زیاد متفاوت، حاوی قند‌ها (ساکاروز، لوولوز، دکستروز، مالتوز و غیره) و حاوی اسیدها، پروتئین‌ها،پیک مان‌ها، مواد معطر و خوشبو کننده وهم‌چنین املاح (نظیر سدیم، گوگرد، منیزیوم، فسفر، کلر، پتاسیم، سیلیکا و غیره) آنزیم‌ها( مانند دیاستاز، گلوکز اکسیداز، کاتالاز، فسفاتاز و انورتاز) و هم‌چنین حاوی ویتامین‌ها (پرودوکسین، فولیک اسید) و غیره می‌باشند.

زنبور خور

زنبور خور

پرندگان ایران

پرندگانی اجتماعی و رنگارنگ، با بدنی باریک، بالهای دراز و نوک تیز و دم بلند هستند که بیشتر جفت وسطی شاهپرهای آن دراز است، منقاری دراز، نسبتا باریک و اندکی خمیده دارند، نر و ماده آنها همشکل است، در سوراخ‎ها آشیانه می سازند و از حشراتی که در هوا می گیرند، تغذیه می کنند که اغلب زنبور یا انواع مشابه آرا شامل می گردند!
زنبور خور کوچک
نام انگلیسی: Little Green Bee-eater
نام فرانسوی: Guepier d’Orient
نام لاتین: Merops orientalis
مشخصات:
25 سانتیمتر (با احتساب پرهای دراز میانی دم) از همه زنبور خورها کوچکتر است و به وسیله پر و بال شبز، خط چشمی سیاه، طوق سینه سیاه و گلوی آبی به آسانی شناخته می شود. تارک آن گاهی اثری از رنگ نارنجی دارد و زیر بالهایش مسی رنگ است.
کمتر از سایر زنبور خورها اجتماعی است و گاهی جفت جفت دیده می شوند.
زیستگاه:
درخت زارها، زمینهای مزروعی، بیشه های گز، باغها و امثال آن در نقاط خشک این برنده بومی ایران و نسبتا فراوان است !
پراکندگی:
رجوع شود به نقشه
زنبور خور معمولی
نام انگلیسی: Bee-eater
نام فرانسوی: Guepier d’Europe
نام لاتین: Merops apiaster
مشخصات:
27 سانتی متر. پرنده ای است رنگارنگ با منقار دراز خمیده و دو شاهپر خیلی دراز وسط دم که حتی از فاصله دور هم به آسانی تشخیص داده می شود.
هر دو جنس آن سطح پشتی بلوطی و زرد، شاهپرهای نخستین، دم و سطح شکمی سبز مایل به آبی و گلوی زرد درخشان را داراست؛ پرنده نابالغ شاهپرهای دراز وسط دم را ندارد.
پرنده ای است اجتماعی، بیشتر روی سیم های برق و تلگراف می نشیند. پروازش زیبا و توام با بال باز چرخشی است که در این حالت بالها را افقی و در امتداد بدن نگه می دارند!
زیستگاه:
فضاهای باز پر بوته و کم درخت, تیرهای تلگراف و امثال آن را ترجیح می دهد.
در سوراخ هایی که در دیواره ساحلی رودخانه ها، گودال های شنی و بریدگیهای زمین و گاهی حتی در زمین هموار ایجاد می کند و به طور دسته جمعی زندگی و زاد و ولد می کند.
زنبور خور گلو خرمایی
انگلیسی: Blue-cheeked Bee-eater
فرانسوی: Gupier de Perse
لاتین: Merops Superciliosus
مشخصات :
30 سانتی متر. اندکی بزرگتر از «زنبور خور معمولی» است و از طریق سطح پشتی، پایین سینه و شکم سبز یکدست و نداشتن نوار سیاه در پایین گلو از آن مشخص می شود.
گونه های آبی رنگش فقط از فاصله نزدیک تشخیص داده می‎شود.
سطح زیرین بالهایش تقریبا خرمایی رنگ و شاهپرهای وسطی دم آن بلندتر از زنبور خور معمولی است، رفتارش شبیه به زنبور خور معمولی است.
زیستگاه:
دشت های باز، زمینهای زراعتی و آبیاری شده و تالابها.
به طور دسته جمعی در سوراخ دیوار ساحلی رودخانه ها، تپه ها و گودالها آشیانه می سازد.
پراکندگی:
تابستانها در جنوب ایران زیاد است. در شمال ایران به تعداد نسبتا فراوان زاد و ولد می کند و به صورت مهاجر عبوری، زیاد دیده می شود!

جدول استاندارد عسل

جدول استاندارد عسل

ردیف	ویژگیها	حدود قابل قبول %
1	قندهای احیاء کننده	حداقل 65
2	ساکاروز	حداکثر 5
3	عسل مصنوعی و گلوکز تجاری	منفی
4	pH	حداقل 5/3
5	اسیدیته (میلی اکی والان در 1 گرم)	حداکثر 40
6	فعالیت دیاستازی عسل	حداقل 3
7	نسبت فروکتوز به گلوکز	حداقل 9/0
8	مواد معدنی(خاکستر عسل)	حداکثر 6/0
9	هیدروکسی متیل فورفورال(HMF)	از حد مجاز نباید تجاوز کند
10	مواد جامد غیر محلول در عسل	حداکثر 1/0
11	باقیمانده سموم	از حد مجاز نباید تجاوز کند

استاندارد عسل

استاندارد عسل2

رطوبت:

هر چه میزان رطوبت عسل بیشتر باشد , احتمال تخمیر آن بیشتر است .   حداکثر میزان   g100 /21 گرم در استاندارد جدید پیشنهاد شده است  . بر اساس استاندارد جدید عسل شبدر استثناء ‌نشده , و لذا حداکثر رطوبت برای عسل شبدر نیز همان    g100 /21 میباشد. در عمل ، این میزان رطوبت بندرت دیده میشود. در آزمایشات روزمره کنترل کیفیت انجام شده بر روی 30000 نمونه , توسط کمیته بین المللی تعیین کیفیت عسل در طول سالهای97 تا 1989 ،       91تا 95در صد  همه عسلها ، میزان رطوبت کمتر از 20 داشته اند . همچنین در سوییس این استاندارد در بیست سال گذشته بطور موفقیت آمیز مورد استفاده قرار گرفته ، تا اینکه در آخرین بازبینی سازمان غذایی سوییس میزان حداکثر رطوبت21 % را که اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده بود, پذیرفت .

خیلی از سازمانهای ملی زنبورداری (مثل آلمان، بلژیک، اتریش ، ایتالیا، و سوییس) حداکثر رطوبت عسل را بین 18 تا 5/18 گرم در صد پذیرفته اند.

مواد معدنی (خاکستر):

خاکستر یک عامل تعیین کننده کیفیت برای عسل های با منشاء گیاهی میباشد میزان خاکستر عسل نسبت به عسلک (عسل با منشاء   حشرات ) کمتر است . در حال حاضر ، این معیار با هدایت الکتریکی جایگزین شده است . استفاده از معیار خاکستر بعنوان یک فاکتور تعیین کیفیت در دوره انتقالی باید حفظ شود, تا زمانیکه هدایت الکتریکی عسل ، بعنوان استاندارد جهانی پذیرفته شود.

اسیدیته:

 استاندارد قدیمی عسل میزان حداکثر   40  میلی اکی والان در هر کیلوگرم را پذیرفته بود که در دستورالعمل کدکس تا 50 میلی اکی والان در کیلوگرم افزایش پیدا کرده است، اگر چه تعدادی از عسل ها وجود دارند که  بطور طبیعی اسیدیته بالا دارند.

هیدروکسی متیل فورفورال:

 فاکتور اصلی در تعیین کیفیت عسل و عامل نشان دهنده حرارت دیدگی عسل میباشد . در عسل های تازه ، عملاً هیدروکسی متیل فورفورال (HMF )[1][1][1] وجود ندارد. اما با ماندن عسل در آن ایجاد شده و بتدریج افزایش می یابد و بستگی به PH  عسل و درجه حرارت محل ذخیره کردن دارد.

برخی از اتحادیه های زنبورداران اروپایی (آلمان، بلژیک، ایتالیا، اتریش) نمونه عسل خود را با عنوان عسل با کیفیت (با حداکثر 15  میلی گرم HMF  ) ارایه میکنند. در تجارت بین المللی حداکثر 40 میلی گرم در کیلوگرم پذیرفته شده است.

 در طی 10 سال کنترل مداوم عسل در انستیتو آنالیز عسل (IHA) در برمن آلمان, در بیشتر از 90% نمونه های عسل فرآوری شده ( 30000 نمونه ) و بیشتر از 85% عسل فله           ( 2000 نمونه ) , میزان HMF کمتر از 30 میلی گرم بوده است.

حداکثر   میزان پذیرفته شده HMF توسط کدکس 60 میلی گرم در کیلوگرم است. ذخیره عسل در کشورهای گرمسیر باعث افزایش HMF میشود, لذا پیشنهاد افزایش میزان حداکثر گردیده است . آخرین پیشنهاد داده شده توسط اتحادیه اروپا میزان استاندارد حداکثر 40 میلی گرم در کیلوگرم میباشد.

 یک راه حل ممکن برای این فاکتور کیفی , ارایه یک استاندارد منطقه ای میباشد.

 فعالیت دیاستاز :

 فعالیت دیاستاز ( DN ) , یک فاکتور کیفی است که در اثر ماندگاری عسل و حرارت تغییر میکند و نشانگر تازه بودن یا حرارت دادن عسل میباشد. حداقل استاندارد میزان فعالیت دیاستاز 8 است . در کنترل روزانه و طولانی مدت انستیتو آنالیز عسل (IHA) در92% عسل های فرآوری نشده (2000 نمونه) و بیش از 88% عسل های فله (1000 نمونه) میزان DN بیشتر از 8 بوده است . در هنگام قرائت نتیجه دیاستاز باید در نظر داشت که برخی از عسل های تک گل بطور طبیعی دارای فعالیت دیاستازی پایین هستند.

 قندها:

قسمت اعظم قندهای عسل را قندهای احیا شده تشکیل میدهند. ولی در عسلک مخلوط با عسل این وضعیت متفاوت و بیشتر قندها را,  قندهای مرکب غیر احیا شده مثل ملزتیوز، مالتوتریپوز و رافینوز تشکیل میدهند. با توجه به این یافته ها استاندارد قندها تعیین گردیده و بر خلاف استاندارد گذشته که میزان آن  g/kg 60 بوده , حداقل g/kg 45, جهت قندهای احیا شده پذیرفته شده است. با اندازه گیری قندهای احیا شده , تفاوت بین عسل و عسلک تعیین میشود. اما این تفاوت ها را میتوان با سایر روش ها مثل استفاده از هدایت الکتریکی تعیین نمود. بحث های فراوانی برای جایگزینی اندازه گیری قندهای احیا شده با قندهای اختصاصی وجود دارد. که در قسمت بعد اشاره می شود .

 مواد جامد غیر قابل حل در آب :

اندازه گیری مواد غیر محلول، برای تعیین ناخالصی بیش از حد مجاز عسل , ابزار مهمی می باشد. با وجودیکه هم اکنون بخش قابل توجهی از عسل دنیا را با فشردن شانهای عسل استخراج میکنند, امروزه تقریباً همه عسل های تجاری پس از سانتریفیوژ کردن استحصال میشوند. بنظر میرسد که میزان حداکثر مجاز ( 0/1گرم در  100 گرم ) خیلی زیاد است. معمولاً در عسل- ها  میزان این مواد کم و در مقیاس 05/0 تا 005/0 گرم در  100 گرم یافت میشود.

 موم ، که میزان آن در استاندارد Codex تعیین نشده , ماده اصلی مواد غیر محلول است. بمنظور صاف کردن عسل از فیلتر کاغذی استفاده میشود ، اما این متد تا کنون پیشنهاد نشده است.

 معیارهای ویژه برای استاندارد بین المللی عسل :

 ارقام مربوط به میزان قند و میزان هدایت الکتریکی که از آنالیز آزمایشگاههای نویسندگان این مقاله جمع آوری شده در جداول 3 و 4 آمده است . 50% آمار از برمن آلمان است , در این محل عسل های ارسالی (اغلب عسل مخلوط با عسلک) , از اروپا ، آسیا (اغلب چین)، آمریکای جنوبی و شمالی و استرالیا بطور روزمره آزمایش میشوند . آمار مربوط به عسل های تک گل از سایر آزمایشگاهها و کشورهای دیگر می باشند.

 هدایت الکتریکی:

 امروزه هدایت الکتریکی بجای بررسی خاکستر , مقیاس مناسبی برای تشخیص عسل از عسلک میباشد. این معیار به خاکستر و اسید موجود در عسل بستگی دارد. هر چه میزان این مواد بیشتر باشد هدایت الکتریکی بیشتر است. یک ارتباط خطی بین میزان خاکستر و هدایت الکتریکی برقرار است.

C   = 0.14+ 1.74 A

 در اینجا C هدایت الکتریکی بر حسب میلی سی من (Siemen  milli) در سانتی متر و A گرم در 100 گرم عسل میباشد.

ارقام هدایت الکتریکی عسل ها, عسل های تک گل و عسلک در جدول شماره 3 خلاصه شده است. بر اساس این آمار میزان هدایت الکتریکی در عسل های مخلوط با عسلک باید کمتر از mS/cm8/0باشد و این میزان در عسلک و عسل فندق بیشتر از  mS/cm8/0 می باشد. عسل تعدادی از گل ها و همچنین مخلوط آنها، استثناء بوده و تفاوت فاحشی در میزان هدایت الکتریکی آنها وجود دارد.

با توجه به نیاز به اطلاعات بیشتر درباره عسل ها ، ضروری است استانداردهای عسل های اختصاصی با منشاء گیاهی و جغرافیایی مختلف مشخص شود.

 اندازه گیری هدایت الکتریکی سهل و سریع بوده و به ابزارهای گران قیمت نیاز ندارد , استفاده های فراوانی از آن برای تشخیص عسل های تک گل از یکدیگر و تمیز عسلک از عسل ,میشود. بنابراین مقدمتاً گنجاندن هدایت الکتریکی در استاندارد بین المللی پیشنهاد گردید.

 قندهای اختصاصی:

در جدول 4 آمار مربوط به مجموع فروکتوز و گلوکز و همچنین قند سوکروز حدود 3500 نمونه از عسل های تک گل و مخلوط آمده است . این آمار اغلب مربوط به نتایج آزمایشات انجام شده در آزمایشگاههای نویسندگان این مقاله می باشد , با دو استثناء مربوط به آمار سوکروز که از منبع دیگری گرفته شده است. بر اساس این آمار استاندارد عمومی مجموع فروکتوز و گلوکزg/100g 60برای عسل و برای عسلک g/100g  45 , پیشنهاد گردیده است . در 99% ‌موارد آنالیز عسل میتوان به این استاندارد اطمینان نمود.

 برای سوکروز وضعیت اندکی پیچیده است. استاندارد عمومیg/100g 5 ا میتوان در 99% موارد پذیرفت. به استثناء عسل های تک گل مثل عسل Banksia (حبش اوتی) ، Citrus  (مرکبات) ،‌ Hedysarum ، Medicago و Robinia که استاندارد سوکروز آنها g/100g 10 و عسل Lavandula   ) اسطوخودوس ) با g/100g 15 سوکروز , استاندارد می باشد.

مجموع میزان فروکتوز و گلوکز خیلی به مجموع قندهای احیا شده نزدیک است. چون این دو قند بیش از 90% قندهای احیا شده را تشکیل میدهند. در واقع استاندارد حداقل پیشنهاد شده برای جمع گلوکز و فروکتوز  برای عسل g/100g 60 و برای عسلک g/100g 45 میباشد و برای قندهای احیا شده عسل میزان g/100g 65 و برای عسلک همان g/100g 45 پذیرفته شده است.

تعیین استاندارد برای عسل های اختصاصی نتایج مثبتی را برای کنترل معمول عسل بدنبال  خواهد داشت . در حال حاضر میزان قند نمونه عسل های تجاری از نظر استاندارد بررسی میشوند ، اما این بررسی پاسخگوی کیفیت عسل نمی باشد . و ضرورت دارد میزان قند نمونه های عسل از جنبه های مختلف کیفیت مورد بررسی قرار گیرند . در این راستا نسبت فروکتوز به گلوکز و غلظت سوکروز شواهد خوبی برای تفکیک بین عسل های تک گل از یکدیگر میباشند . همچنین میزان ملزتیوز ، مالتوتریوز و دو الیگوساکارید دیگر معیار خوبی برای تفکیک عسلک موجود در عسل است . همچنین طیف اختصاصی قندها اطلاعاتی درباره کیفیت , اعتبار و رسیده بودن عسل ارایه مینماید.

  فاکتورهای کیفی فوق استاندارد:

تعدادی معیار کیفی مفید ,علاوه بر مقررات معمول بین المللی , وجود دارد که برای تعیین کیفیت عسل بکار میرود.

فعالیت انورتاز:

 این آنزیم اختصاصاً به حرارت و ذخیره سازی عسل حساس میباشد و بعنوان معیار تازگی عسل شناخته میشود . برای عسل تازه و حرارت ندیده عدد انورتاز   10 پیشنهاد گردیده و برای عسل هایی که دارای فعالیت آنزیمی پایین میباشند عدد انورتاز بیش از 4 تعیین شده است. اگر چه فعالیت انورتاز همانند دیاستاز از نظر طبیعی تفاوت زیادی میکند. ولی اثر آن در تعیین کیفیت عسل ثابت شده است. استاندارد تازگی عسل در استانداردهای عسل و اتحادیه های زنبورداران آلمان و بلژیک مورد استفاده میباشد.

پرولین:

    میزان پرولین عسل نشانگر رسیده بودن عسل است و در برخی موارد نشانگر کامل شدن قندهاست. برای عسل خالص 180 میلی گرم در کیلوگرم پرولین میزان حداقلی است که برای آزمایشگاههای کنترل پذیرفته شده است .بهر حال باید در نظر داشت که بسته به نوع عسل میزان پرولین تفاوت زیادی خواهد داشت.

گردش نوری:

 انحراف نور در اثر قندهای مختلف عسل یک معیار مهم است . اندازه گیری انحراف نور در حال حاضر در یونان، ایتالیا، انگلستان برای تشخیص عسل از عسلک بکار میرود. در ایتالیا مشخص گردیده که عسل از نظر گردش نوری ارزش منفی داشته در صورتیکه عسلک دارای گردش نوری مثبت است . اینکه آیا این روش قابلیت شناسایی عسل های مناطق مختلف جغرافیایی را دارد , بستگی به مطالعات آتی دارد.

آنالیز استاندارد عسل طبیعی

شما می توانید برای اطمینان از طبیعی بودن عسل آن را به یک ازمایشگاه کنترل کیفی محصول بدهید تا شما را از طبیعی بودن عسل مطمئن کند.
در صورت طبیعی بودن عسل باید جواب ازمایش به صورت زیر باشد
ساکاروز …………زیر ۵ درصد. ساکاروز هر چه از ۵ کمتر باشد عسل مرغوبتر است
قندهای آلی………..بالای ۶۵ درصد
نسبت فروکتوز به گلوکز…………بالای ۰٫۹ درصد
دیاستاز………………مثبت
نشاسته……………منفی
مواد خارجی……….منفی
عسل مصنوعی و گلوکز تجاری………..منفی
رطوبت زیر ۲۰درصد.
ph حداقل ۴
اسیدیته حداکثر ۴۰
هیدروکسی میتیل فورفورال حداکثر ۸۰

قندهای احیا کننده ٬ PH ٬نسبت فروکتوز به گلوکز٬هر چه بیشتر باشد عسل مرغوبتر

وساکاروز واسیدیته وهیدروکسی میتل فوروفورال و رطوبت هر چه درعسل

کمتر باشد عسل مرغوبتر است